Lusitania: Moord of Oorlogshandeling
Na het overlijden van koningin Victoria (1901) was het gedaan met de toch zo gewenste vriendschap tussen Duitsland en Engeland. Wilhelm II (en wie er verder toe deed in Duitsland) wilden graag zijn deel van de buitenlandse koloniën. Om zo ook een rijk te creëren, waar de zon nooit onder zou gaan. Natuurlijk was deze wil ingegeven - opdat de minder bedeelden op deze aarde - ook zouden profiteren van de zegeningen van het Keizerrijk. Het was duidelijk dat de grote mogendheden niet van zins waren in te schikken voor deze "bluffer" uit Berlijn.
De Verenigde Staten (een land wat zich mocht verheugen in grote bewondering van Wilhelm II), had inmiddels wel de nodige koloniën toegevoegd aan zijn toch al niet onaanzienlijke oppervlakte. Met name in Afrika botsten de Duitse belangen vaak met die van Engeland en Frankrijk. Voorbeelden zijn het Tanger incident en de brief aan Paul Kruger waarin Wilhelm II zijn bewondering uitsprak voor de boeren.
Ook liet, niet geheel toevallig, de minister van marine Winston Churchill in februari 1913 weten, dat een oorlog tegen Duitsland onvermijdelijk was en dat deze uiterlijk in september 1914 zou uitbreken(!). Een gevoel dat zeker niet door de bevolking werd gedeeld, immers het ging een ieder in Europa goed. De socialistische internationale werd breed gedragen en had met name in Duitsland wortel geschoten. Een gevoel van solidariteit dat uitsteeg boven nationale gevoelens en landsgrenzen.
In Nederland was er met name onder de socialisten een gevoel van solidariteit jegens Duitsland, immers Engeland had een feodaal systeem waarin de arbeidersklasse werd onderdrukt. Het dagblad de Telegraaf (!) was derhalve een van de weinige supporters van Engeland.
In dit Europa van grote woorden moest het volk duidelijk rijp gemaakt worden voor de naderende strijd, waarin snel (!) duidelijk gemaakt zou worden wie het op dit continent voor het zeggen had. Met Clark meen ik ook dat alle grote mogendheden in gelijke mate verantwoordelijk zijn voor het drama dat zou volgen.
Ter zee verliep de oorlog - als ik dit zeggen mag - vriendelijk. Als er bij inspectie op de geallieerde schepen verboden materiaal werd aangetroffen werd het schip tot zinken gebracht. De bemanning in de reddingsboten werd door een U-boot op sleeptouw genomen en zo naar vaste land gebracht. Het was duidelijk dat men op deze manier niet voor Kerst thuis zou zijn en er vielen vele vele doden.
De Engelsen legden voor alle Duitse Noordzee havens vele zeemijnen (er worden er tot de dag vandaag nog veel onschadelijk gemaakt). Als reactie op deze z.g. “honger blokkade”, wordt door de Kriegs Marine, een groot zeegebied rondom Engeland als Kriegszone bestempeld. Dit om te voorkomen dat er oorlogsmateriaal uit de VS wordt overgevaren.
Omdat het teveel U-boten heeft gekost worden geallieerde schepen vanaf nu zonder waarschuwing, uitgezonderd passagiersschepen, getorpedeerd. Schepen die een neutrale vlag voeren kunnen een inspectie op open zee verwachten. In kleine kring verklaart Churchill dat het voor Engeland niet slecht zou zijn als er wat neutrale schepen ten onder zouden gaan om zo meer bondgenoten te krijgen.
De Engelse minister van buitenlandse zaken Grey informeert bij een vertrouweling van president Wilson: "Wat doen de VS als de Duitsers een passagiersschip met daarop Amerikaanse staatsburgers tot zinken brengen”. Het antwoord: ”Dit zou ons in oorlog brengen (!) ." De Lusitania (1903) varend voor de Cunard lijn, mede gefinancierd door de Britse Admiraliteit, kan in oorlogstijd ingezet worden als hulpkruiser en beschikt daartoe over versterkte beplating, kruitkamers en er kunnen tevens snelvuur kanonnen op gemonteerd worden.
Eind april 1915 vaart het schip vanuit New York naar Engeland. Aan boord 1257 passagiers waaronder 218 Amerikanen, officieus aan boord 8000 kisten munitie. De passagiers zijn hier niet van op de hoogte. De op 22 april 1915, in de 50 grote dagbladen geplaatste waarschuwing - waarin de Keizerlijke ambassade in de VS, een ieder waarschuwt om zich niet bezig te houden met munitie transporten - lijkt dan ook niet aan hen gericht. Kapitein Turner van de Lusitania maakt duidelijke afspraken met de Britse Admiraliteit over de te varen koers en zal zich daar verder aan houden.
Ten zuiden van Ierland zal de Britse kruiser Juno, de Lusitania opwachten en bescherming bieden; kortom een veilige reis ligt voor de boeg. De gebeurtenissen zullen elkaar nu snel opvolgen. De Juno wordt 5 mei 1915 geroepen om met spoed naar zijn thuisbasis Queenstown te varen (!). Gezien de schepen die daags te voren ten onder zijn gegaan is het ook voor de Admiraliteit duidelijk dat U-boten in dit gebied actief zijn.
Walther Schwieger van de U-20 krijgt de Lusitania in het vizier. Gezien de militaire status van het schip en de, volgens de Duitse inlichtingendienst aanwezigheid van munitie, wordt besloten het schip met één (!) torpedo tot zinken te brengen. Zo zal het, gezien de vele compartimenten in de ruimen, geruime tijd duren voordat het schip ten onder gaat. De passagiers zullen het mogelijk allemaal overleven. Het schip wordt ter hoogte van de brug getroffen, hierna volgt een tweede zeer zware onverklaarbare explosie. Na 20 minuten gaat het schip ten onder. Meer dan duizend mensen met zich meenemend waaronder 124 Amerikanen.
Kapitein Turner overleeft en wordt door de Britse Admiraliteit beschuldigd van spionage (!) en het afwijken van de door de zelfde Admiraliteit gegarandeerde veilige route. Rechter Mersey (inderdaad die van de Titanic), spreekt Turner vrij. Kapitein Schwieger van de U-20 wordt op verzoek van de Britse Admiraliteit veroordeeld voor moord, middels het afvuren van meerdere (!) torpedo's. Rechter Mersey is zo teleurgesteld in de Admiraliteit dat hij vanaf dat moment nooit meer recht zal spreken.
Op de publieke mening heeft het ondergaan van de Lusitania zijn werking zeker niet gemist. Daar waar er voordien nog wat sympathie was voor het Keizerrijk, werd er in de New York Tribune opgeroepen om in Vlaanderen de strijd aan te gaan met de Hunnen en de Vandalen. In Engeland werd verwacht dat de Amerikanen op korte termijn de oorlog zouden verklaren aan Duitsland. Het zou nog even duren,maar de toon was gezet. Waardoor ging de Lusitania zo snel ten onder? Van Engelse zijde is geopperd dat het mogelijk een stofexplosie was van het vele steenkool aanwezig in de ruimen. Wellicht het exploderen van een stoomketel? Het was immers een stoomschip. Of toch de vele munitie in de ruimen van het schip zoals steeds meer bronnen beweren. Feit is wel, dat tot de dag van vandaag in de Navy Records Office in Bath in Engeland is (en blijft) opgeslagen, welke lading aan boord is genomen. Voorlopig zal deze informatie ook niet vrijgegeven worden.
In 1923 is de zaak Lusitania in New York in behandeling genomen. Als er sprake was van munitie, zo was de uitspraak van de rechter, dan was hier sprake van een geoorloofde oorlogshandeling (!). De Lusitania zou niet het enige passagiersschip blijven wat door oorlogshandelingen ten onder zou gaan. Inmiddels is van 11 passagiersschepen bekend dat ze het zelfde “nood” lot hebben ondergaan. Hierbij zijn meer dan 30.000 burgerdoden te betreuren geweest. Het grootste drama in deze is de Russische torpedering van de Wilhelm Gustloff in januari 1945, met aan boord vluchtelingen uit Oost-Pruissen. Hierbij waren bijna 9400 doden te betreuren waar onder 4000 kinderen(!).
De informatie voor dit artikel heb ik verkregen door Amerikaanse, Engelse en Duitse bronnen over elkaar te leggen om hiermee zo dicht mogelijk bij de waarheid te komen.
