Wolf in schaapskleren

Door Jaap Holwerda, 18 februari 2021 AD

"We are at war, the lamps are going out all over Europe; we shall not see them lit again in our lifetime". Dramatische woorden van Edward Grey, de Britse minister van buitenlandse zaken, die ook ik als architect van de eerste wereldoorlog zie.

Door mijn website en netwerk op LinkedIn, krijg ik vaak vragen over de "schuldvraag" en de rol van Wilhelm II. Vaak is er in deze vraag al een, van horen zeggen, antwoord besloten. Het liefst verwijs ik dan naar de boeken van Clark, Andriessen en de autobiografie van Wilhelm II. Indien dit teveel gevraagd is, dan wil het googelen van "edward grey, historiek.net" een heel ander verhaal vertellen. Leren uit de geschiedenis, zoals we ons dat zo graag voorstaan.

Edward Grey was een uitgesproken francofiel en behept met sterke anti-Duitse gevoelens. In 1904 werd er al een verdrag met Frankrijk gesloten en gaf hij aan dit verdrag zo breed mogelijk te trekken. Onofficieel en in het geheim besprekingen over hoe, militair, samen te werken indien het tot een oorlog met Duitsland zou komen. Voorwaarde voor deze samenwerking was dat er te alle tijde voorkomen moest worden dat, met name, Frankrijk als agressor gezien zou worden. Hierdoor zou immers het Britse volk weigeren Frankrijk "te hulp te snellen". Ook zou Rusland nog in dit anti-Duitse kamp getrokken moeten worden.

Het was ook deze Grey die, vanaf 1906, een politiek kon voeren die gericht was om de Duitse expansie een halt toe te roepen. Zelfs als dit gewapender-hand moest gebeuren. Alles in het geheim en met als voorwaarde dat Duitsland als agressor gezien zou worden. In 1907 werd er al een "British Expeditionary Force" opgebouwd, die Frankrijk zou kunnen bijstaan bij een "te verwachten" oorlog met Duitsland. Ook werd België bij deze, tegen Duitsland gerichte, plannen betrokken. De Belgische generaal Ducarne had hier wel oren naar en zegde zelfs toe Duitsland aan te vallen, indien deze meer dan 3 of 4 divisies rond Aken zouden hebben samengetrokken.

De Belgische militaire top zocht, in 1907 in Breda, ook samenwerking met Nederland om zo gezamenlijk tegen Duitsland op te trekken. De Nederlandse Vereniging voor Krijgswetenschappen, bij monde van de kapitein Tonnet, gaf te kennen dat "Belgie en Nederland er beter aan deden gescheiden te blijven opereren". De Engelse generaal Wilson stelde in 1912 schema`s op om tot 160000 man op de kust van het "neutrale" België te laten landen. Natuurlijk wisten Frankrijk en Engeland dat een Duitse aanval via België zou gaan verlopen. Dit was "militair gezien" de beste optie. Rusland mobiliseerde als eerste, een weg terug was er niet meer. Grey; "Wolf in schaapskleren".

Wilhelm II zag de bui in 1905 al hangen en sloot een vriendschapsverdrag met Tsaar Nicolaas. In het Frans, opdat Frankrijk er zich later bij aan zou kunnen sluiten. Het verdrag werd bij de Tsaar zijn thuiskomst in Petersburg verscheurd. Rusland had immers al een pact met Frankrijk ! Woedend zou Wilhelm geroepen hebben "God is mijn getuige". Duitsland "zonder zonden", zeker niet.

Aanklagers genoeg om te rade te gaan!!! Onze eigen Wilhelm II ? "Over de doden niets dan goeds".